Raad in Residence: Waar het geld verdiend wordt, moet het bruisen! Cultuur in Amsterdam Zuidoost

Henk Markerink, directeur van de Amsterdam Arena en voorzitter van Platform Cultuur Zuidoost, legt uit dat Amsterdam Zuidoost zich in een transitieproces bevindt, net als in de jaren negentig van de vorige eeuw. Zuidoost is een centrum voor cultuur en entertainment geworden en in het stadsdeel bevinden zich op een donderdagavond 100.000 bezoekers, die door 50.000 werkenden opgevangen worden. Dit is mede dankzij de goede infrastructuur. In Amsterdam Zuidoost wordt de hoogste omzet van Nederland gegenereerd, waarmee het stadsdeel de Zuidas en Hoog Catharijne achter zich laat.
Markerink benadrukt het belang van het benaderen van het gebied als 1 geheel. Buurten dienen bij elkaar gebracht te worden bij het ontwikkelen van gebieden. Dit is een geleidelijk proces waar langzaamaan stappen in worden genomen.

Annet Zondervan, directeur van Centrum voor Beeldende Kunst Zuidoost en Ernestine Comvalius, directeur Bijlmerpark Theater, vinden het ook belangrijk dat Zuidoost als een geheel benaderd wordt, maar merken dat in de praktijk sprake is van een scheiding tussen de grote entertainment spelers aan de ene kant van het spoor en de veel kleinere culturele instellingen aan de andere kant van het spoor. Die scheiding zou opgeheven moeten worden, maar de vraag is hoe je dat doet.

Bas van Spréw, stadsdeelsecretaris van Amsterdam Zuidoost, ziet het spoor als de ruggengraat van de Bijlmer, die in de plannen voor gebiedsontwikkeling integraal benaderd wordt. Vanuit o.a. de sport, de cultuur, en het sociale domein worden buurten in Zuidoost ontwikkeld. Dat is van belang omdat in de Bijlmer niet alleen veel geld verdiend wordt, maar omdat er ook veel armoede bestaat in het stadsdeel.

Aanwezigen constateren dat de intentie om verbindingen te maken aanwezig is, dat partijen wel willen samenwerken, maar dat er blijkbaar toch een drempel is om elkaar te vinden. Spreken partijen dezelfde taal? Annet Zondervan twijfelt daar aan en denkt dat het bedrijfsleven eerder samenwerking met grote culturele instellingen opzoekt, dan met de kleinere in Zuidoost. Dat is jammer, want juist de kleinere instellingen hebben behoefte aan duurzame relaties met grote bedrijven.

Henk Markerink vindt dat er wel een duidelijk verschil is met 30 jaar geleden, omdat functies van wonen, werken, opleiding en entertainment steeds meer gemixt worden, wat de leefbaarheid ten goede komt en waardoor er meer verbindingen en partnerschappen ontstaan. Met de ontwikkeling van het gebied, waardoor werkenden in de Bijlmer ook bewoners zullen worden, zal dat alleen maar toenemen. Behoefte aan kunst en cultuur zal daardoor veranderen en op verschillende niveaus plaatsvinden.
Best practices zijn te noemen, zoals het Leerorkest dat veel de verbinding met het bedrijfsleven opzoekt of Bijlmer Klassiek met ING. Zondervan en Comvalius zien dat ook, maar benadrukken dat samenwerking nog te weinig plaatsvindt.

Guikje Roethof vult aan dat in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen wel sociale projecten ondersteund worden, maar dat kunst te veel kracht en energie uitstraalt om daar in mee te lopen. Misschien is het mogelijk voor bedrijven om ook ambities op het vlak van kunst en cultuur te formuleren, oppert zij.

In gesprek met de zaal worden nog een aantal oplossingsrichtingen aangedragen:

– Laat A-Bis instellingen uit andere stadsdelen dan Zuidoost meer de verantwoordelijkheid nemen voor stadsdeel Zuidoost, in het kader van de meerpolige stad. Mogelijk kunnen zij een rol spelen in het dichten van het gat tussen het bedrijfsleven en kleinere culturele instellingen.

– Kijk breed en laat meerdere perspectieven toe. Alle instellingen zijn onderdeel van de stad en op de stad als geheel moet je je richten. Daarbij kunnen allerlei connecties binnen en buiten het stadsdeel aangegaan worden.

– Herintroduceer het initiatief van Theater Cosmic en Paradiso uit de jaren nul, om in Zuidoost `The Cosmic Paradiso Centre for the Arts’ te ontwikkelen, waarmee een multifunctioneel centrum: podium, productiehuis, community centre en discussieplatform, zou ontstaan. De plek waar het destijds zou komen, is nu nog een steeds braakliggend terrein. Denk aan hoe MoMA op een zeer succesvolle manier in de Bronx neerstreek.

– Formuleer samen een missie, visie en doelstelling zodat er een gezamenlijke taal ontwikkeld wordt en de werelden, gescheiden door de ruggengraat, wat dichter bij elkaar komen.

De bijeenkomst vond plaats in het kader van een werkbezoek van de Raad voor Cultuur aan Amsterdam, waarbij verschillende stadsdelen en culturele instellingen bezocht worden.