Jongeren en de stad

De avond van Enter The Void bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder een paneldebat. Hierin is het woord aan vier sprekers: Marijn Bosman (gemeenteraadslid namens D66 en belast met de portefeuille Ruimtelijke Ordening), Jaap Schoufour (namens Bureau Broedplaatsen), Marco de Goede van Ruigoord en Guikje Roethof namens de Amsterdamse Kunstraad.

 Nachtburgemeester Mirik Milan modereert de avond en voorziet de panelgasten van ‘leuke’(lees kritische) vragen, uitmondend in een discussie met op momenten input uit de zaal.

 

 

 

Het paneldebat wordt omsloten door presentaties van verschillende initiatieven en jongerencollectieven. Arno Bouma, projectorganisator bij onder meer Black Rabbit Collective en Lighthouse Amsterdam, licht enkele van zijn ervaringen toe in het organiseren van projecten in leegstaande ruimtes in de stad. Zijn ervaringen met de gemeente bestaan voornamelijk uit ontmoetingen met handhavers of juristen. Bouma heeft de indruk dat de gemeente weinig ondersteuning biedt aan non-commerciële, en dus idealistische, activiteiten. De jongeren van het Spinhuis Collectief, een gekraakt sociaal centrum onder de Multatulibrug, onderstrepen dit: ‘Wij geloven niet in de dialoog met beleidsmakers’. Zij zijn uitgesproken in de vraag of jongeren en gemeente het gesprek moeten aangaan. De uiteenlopende belangen rondom ateliers en vrijplaatsen voor jongeren staan volgens hen een gesprek te zeer in de weg.

Het Spinhuis Collectief kraakt leegstaande locaties, die vervolgens dienst doen als autonome ruimtes: plekken voor jongeren om samen te komen, met verschillende politieke idealen hieraan ten grondslag.

Alle sprekers zijn het over één ding eens: Amsterdam is problematisch populair. Over gentrificatie lopen de meningen uiteen. Broedplaatsen werken gentrificatie in de hand, want creatieven maken een stad interessant. Enkele jongeren uit de zaal hebben het idee ‘gebruikt’ te worden om stedelijke gebieden te ontwikkelen. Volgens Jaap Schoufour moet bij stedelijke groei met name diversiteit in het oog worden gehouden. Stijgende grondprijzen hebben een uitsluitende werking, dat is bedreigend voor een creatieve stad. Sociale woningbouw kan een dempende werking hebben op gentrificatie, dit dient goed bewaakt te worden. Het is aan beleidsmakers om tegen de markt in geld en ruimte vrij te maken, stelt Schoufour.

 

D66 pleit voor een groter aantal atelierwoningen in de stad. Marijn Bosman legt uit dat de gemeente een vastgoedbeleid voert waarbij eigen panden af worden gestoten. Andere panelleden wijzen erop dat voor veel kunstenaars een kostprijsdekkende huurprijs moeilijk betaalbaar is en dat kunstenaars hierdoor een hoge prestatiedruk ervaren. Een symbolische huurprijs van een euro, zoals bij Ruigoord het geval is, zou een goede manier zijn om kunst en cultuur verder te laten ontwikkelen in de stad.

Onder jonge kunstenaars is behoefte aan vrije ruimtes met beperkte regelgeving. Marco de Goede geeft een korte toelichting over Ruigoord. Deze vrijplaats is een springplank voor nieuwe festivals. Er is veel mogelijk voor kleinschalige evenementen. In de toekomst gaat Ruigoord zich minder richten op commerciële evenementen.

 

Jaap Schoufour wijst erop dat het bij vrije of open ruimtes vaak onduidelijk is waar de verantwoordelijkheid ligt. Beperkte regelgeving betekent meer risico. Marijn Bosman vraagt zich af of er meer lege ruimtes moeten zijn. Het is een dilemma, omdat gemeentelijke structuren geneigd zijn naar regelgeving. Bosman zegt toe aan de slag te willen met het idee om plekken aan te wijzen waar minder regels gelden. Ze zou hier graag verder over willen praten.

 

Welke ideeën zijn er voor de toekomst? Guikje Roethof pleit voor het opnieuw decentraliseren van cultuurgeld. Wijken hebben veel beter zicht op wat er speelt dan de centrale stad. Uit de zaal komt het idee om meer ruimtes een dubbelfunctie te geven. Kantoren zouden bijvoorbeeld ’s avonds en in het weekend een bestemming voor jongeren kunnen krijgen.

Guikje Roethof sluit hier op aan en benadrukt dat jonge kunstenaars wat betreft ruimtegebruik gebaat zijn bij meer flexibiliteit. Door veranderende technologieën en een toename aan cross-overkunstenaars is er meer vraag naar tijdelijke en gedeelde ruimtes dan vroeger.

Tot slot: zijn jongeren bij de gemeente genoeg in beeld? Wordt er voldoende met jongeren gecommuniceerd? Jaap Schoufour geeft aan dat Bureau Broedplaatsen hier als vraag gestuurde organisatie geen actief beleid op voert. Schoufour vindt het een trieste constatering dat broedplaatsen over het algemeen vrij blank van aard zijn.

Wat Marijn Bosman betreft is ruimte voor experiment nog een open vraag. Ook Guikje Roethof geeft toe dat jongeren en subculturen nog onvoldoende op de agenda van de kunstraad staan. Een avond als deze is volgens haar waardevol om beter inzicht te krijgen in waar het nú gebeurt. Instellingen waar de Amsterdamse Kunstraad advies over uitbrengt, zoals De Balie en Paradiso, hebben destijds als kraamkamers van veel, nieuwe initiatieven gediend.

Marco de Goede speelt de bal terug naar de zaal. Hoeveel van de aanwezige jongeren heeft gestemd tijdens de vorige gemeenteraadsverkiezingen? Een paar twijfelende handen gaan de lucht in. Tot twee keer toe roept De Goede het publiek op deze avond om zich te laten horen, in protest te komen. Waar blijft het tegengeluid? Op dit moment schrijven gemeentelijke partijen aan hun verkiezingsprogramma’s, dus dit is volgens De Goede het beste moment om aan te geven wat je wil. D66 dient binnenkort een voorstel in om de voorrangsregeling voor leraren op de Amsterdamse woningmarkt te herintroduceren. Marijn Bosman valt hem bij en haalt ter illustratie de lobby van een aantal Amsterdamse scholen aan. Veel van hun leraren wonen ver weg, het lukt niet om woonruimte te vinden in de stad. En dus zijn de scholen in gesprek gegaan met de gemeente.

 

Jaap Schoufour sluit de avond af met de oproep aan individuen in de zaal om zich te verenigen. Initiatiefnemers lopen tegen vergelijkbare problemen aan. Hoe ga je bijvoorbeeld om met brandveiligheid tijdens een festival? Wanneer afzonderlijke initiatieven samenwerking op gaan zoeken en zich Een voorbeeld hiervan, onlangs in Rotterdam: 80 jongeren hebben zich verenigd in een brief aan de gemeente om in gesprek te gaan over ruimte voor talentontwikkeling in de stad. verenigen, kunnen zij hun expertise over dit soort onderwerpen delen.

 

 

 

 

 

Foto’s door Alexandra Dragne.